Bezoek aan het Provinciehuis met een rondleiding, uitleg van een Statenlid en het bijwonen van de Statenvergadering

Vrijdag 14 februari waren wij met 48 leden te gast in het Provinciehuis in ’s-Hertogenbosch.

We werden ontvangen met een kop koffie/thee en iedereen kreeg het programma “Gasten van de Staten”. Ook kregen we een plattegrond van de Statenzaal met daarop een indeling met foto’s van de Statenleden. Na de ontvangst werden we ingedeeld in drie groepen om onder leiding van een gids het gebouw te bekijken.

De ontwerper, nogal eigenwijs maar sober en doelmatig

Het provinciehuis is officieel geopend op 12 november 1971 door koningin Juliana. Het is een ontwerp van de Rotterdamse architect Huig Maaskant. Maaskant wordt weleens een ontwerper van het grote gebaar genoemd: hij bouwde veel, vooral grote monumentale bouwwerken. Hij verzette zich tegen het traditioneel bouwen in baksteen en gebruikte vooral moderne bouwmaterialen als beton, glas en staal. Hij gebruikte ook voor het provinciehuis deze sobere materialen. Maaskant is erin geslaagd een functioneel en efficiënt gebouw te ontwerpen. De hoofdopzet van het provinciehuis is helder: een grote laagbouw met twee verdiepingen waarin zich de publieksruimten bevinden. Midden in de hal van deze laagbouw zweeft als het ware de statenzaal met zijn vleugelvormig dak. Deze is bereikbaar via een enorme trap. Daarnaast bevindt zich de hoogbouw in drieëntwintig verdiepingen met werkruimtes voor de medewerkers. Sober was ook de presentatie van zijn ontwerp. Hij gebruikte hiervoor, niet zoals gebruikelijk, een maquette maar pakte zijn sigarendoos (de laagbouw), plaatste daarop zijn aansteker (de toren) en schuin daartegenaan zijn gum (het vleugelvormig dak tegen de statenzaal).

De dikke deur met diverse gaten

Onze rondleiding begon in de grote hal waar we in de lift stapten die ons in een mum van tijd naar de drieëntwintigste verdieping bracht. We troffen het met het weer. Ondanks dat het enigszins bewolkt was, was het vrij helder weer. We zagen Oss en Tilburg liggen en het mooie gebied rondom ’s-Hertogenbosch. Teruglopend zagen we diverse kunstwerken waarvan heel veel wandkleden. De gids vertelde ons wat de kunstuitingen moesten voorstellen en met heel veel fantasie zagen we er dan iets in. Onze weg voer langs de beroemde in brons uitgevoerde ‘dikke deur’ van beeldhouwer Toon Slegers. Deze deur is een geschenk van de bevolking van de provincie Noord-Brabant. Elke inwoner betaalde hieraan een dubbeltje. De gaten in de deur laten zien dat niet elke gemeente hieraan meedeed. De gemeente Riethoven droeg uit principe hier niet aan bij. Ook lieten ze de feestelijke activiteiten op vrijdag aan zich voorbij gaan, maar op maandagmorgen stond het gemeentebestuur van Riethoven op de stoep van het Provinciehuis met een gebakje voor elke medewerker.

De taken van de provincie

Toen de gids ons over de gebakjes uit Riethoven vertelde, kregen velen van ons spontaan een hongerig gevoel. Beneden in de hal aangekomen stond voor ons een heerlijke lunch klaar. We lieten ons de broodjes goed smaken en vervolgens gingen we weer naar de ontvangstruimte waar mevrouw Willemieke Arts van de SP een presentatie gaf over de taken van de Provincie. Ze vergeleek de opbouw van de organisatie met die van een gemeente. Een commissaris van de Koning (burgemeester), de gedeputeerden (wethouders) en de statenleden (raadsleden). De provincie bepaalt of steden en dorpen kunnen uitbreiden, waar wegen, spoorwegen, scheepvaartverbindingen, industriegebieden, agrarische en natuurgebieden en recreatieve voorzieningen komen. Ze is verantwoordelijk voor de aanleg en het onderhoud van provinciale wegen, fietspaden en bruggen. Houdt onder andere toezicht op de naleving van milieuwetten voor lucht, bodem en water.

De Statenvergadering

De laatste activiteit zou zijn het bijwonen van de Statenvergadering. Maar omdat vandaag de behandeling van de stikstofwet op het programma staat, is de publieke tribune geheel gevuld met belanghebbende boeren. Wij konden de vergadering op een scherm in de ontvangstruimte volgen, maar omdat de verbinding niet optimaal was en het beeld regelmatig haperde mochten we plaatsnemen in de prachtige Bois-le-Duc zaal waar een groot scherm hing. Hier hebben we de betogen van de diverse partijen gevolgd. Ze hebben allemaal het beste voor: de een houdt een pleidooi voor de boeren en de ander voor de natuur. Uiteindelijk werd besloten dat de Brabantse veehouders minstens negen maanden langer de tijd krijgen om een vergunning voor een milieuvriendelijke stal aan te vragen ter vervanging van hun oude stal. De deadline wordt 1 januari 2021.

De voorzitter Wim van de Donk heette voor de vergadering iedereen op de publieke tribune, maar met name de K.B.O. uit Erp, Keldonk en Boerdonk welkom. Bijzonder was dat Coen Hendriks, statenlid uit Boerdonk, even de vergadering verliet om zijn ouders in de Bois-le-Duc zaal te begroeten.

We hadden liever het debat vanaf de publieke tribune gevolgd, maar de gastvrije ontvangst van de medewerkers van de provincie maakte de dag toch geslaagd.